Op deze pagina vind je achtereenvolgens:

• De kunst van goed voorlezen
• Hoe kom je aan kinderboeken in andere talen?

De kunst van goed voorlezen

Goed voorlezen is een kunst, maar wel een kunst die iedereen kan leren! Vind een kind het lastig om stil te zitten, om lang te luisteren? Dan zijn er een aantal dingen die je kunt doen om het kind meer te betrekken bij het voorlezen.

Tip 1: Maak het kind nieuwsgierig

Begin niet zomaar maar zorg ervoor dat het kind nieuwsgierig wordt naar het boek. Als jij enthousiast bent over een boek, werkt dat al gauw aanstekelijk. Zeg dingen als: “Kijk eens, wat een mooi/leuk/spannend/grappig/… boek dit volgens mij is! Ik ben reuze benieuwd wat er in dit boek allemaal gebeurt! Oh kijk het gaat over…  Dat is interessant/leuk/spannend/… Zullen we samen eens kijken?

Tip 2: Lekker samen zitten

Heb je het kind zover dat hij/zij graag voorgelezen wil worden, ga dan ergens lekker samen zitten. Bijvoorbeeld knus tegen elkaar aan op de bank. Dat geeft het kind een veilig en fijn gevoel en dat alleen kan al een reden zijn om een voorleesmoment fijn vinden.

Tip 3: Praat!

Start niet gelijk met lezen maar begin met het kind te praten over het boek. Daardoor maak je voorlezen interactief: het kind luistert niet alleen maar maar doet actief mee. Daardoor houdt het zijn/haar aandacht er beter bij! Hieronder vind je vragen die je kunt stellen voor, tijdens en na het voorlezen. Zo houd je het kind actief!

N.B.: Door interactief voorlezen leert het kind ook meer! Meer over interactief voorlezen  vind je op de pagina “Interactief voorlezen”.

Interactief voorlezen: maak van voorlezen een leuke en leerzame activiteit

Jongere kinderen zijn niet in staat om lang te luisteren. Dat kunnen ze gewoonweg nog niet! Ze willen de wereld zelf ontdekken, willen bewegen. Het is dus belangrijk dat je samen met het boek bezig bent. Op die manier leert het kind ook meer!

Een manier om het kind bij het lezen te betrekken is vragen stellen. Bij elk boek op de pagina Boeken van deze website vind je vragen die je kunt stellen. Vragen voor je gaat lezen, vragen voor tijdens het lezen en vragen voor na het lezen.

Ook oudere kinderen vinden het trouwens vaak nog heerlijk om voorgelezen te worden, ook als ze zelf al kunnen lezen. Oudere kinderen kunnen langer achterelkaar luisteren. Tussendoor praten of vragen stellen over het verhaal ervaren ze soms als storend, zeker als het verhaal heel spannend is! Dus stel dan alleen vragen als je merkt dat de aandacht verslapt.

Vragen voor je gaat lezen

Vragen voor je het boek gaat lezen zijn belangrijk om het kind nieuwsgierig te maken naar het boek. Is hij/zij nieuwsgierig naar het boek, dan zal hij/zij ook beter luisteren! Ook kun je door vragen te stellen er achter komen wat het kind al weet en kent over het onderwerp van het boek.

Tips:

• Ga voor het voorlezen kijken naar de voorkant van het boek, blader door het boek heen. Wijs plaatjes aan en vraag het kind te zeggen wat het is. Vraag of het kind ook zoiets heeft, of er ervaringen mee heeft.
• Help het kind woorden te vinden, daar leert het beter van praten!
• Probeer altijd de verbinding te maken tussen het boek en de wereld van het kind. Wat kent hij/zij al? Wat niet? Wat zou iets dan kunnen zijn? Waarvoor gebruik je het? Wie gebruikt het? Waar wordt het gebruikt en waarom?
• Stel zoveel mogelijk verschillende vragen. Houd het rijtje wie, wat, waar, waarom en hoe in je achterhoofd!
• Stel het liefst open vragen. Dat zijn vragen waar je geen ja of nee op antwoord.
• Laat het kind vooral praten. Oefening baart kunst!
• Vraag waar het verhaal over zou kunnen gaan. Heeft het kind ook wel eens zoiets meegemaakt, of hoe zou het zijn om zoiets mee te maken?
• Als het kind zelf interesse toont in iets in het boek, of iets aan jou vraagt: ga daar vooral op in! Nieuwsgierigheid is de motor voor leren.
• Als het kind aangeeft graag het verhaal te willen horen, begin dan met voorlezen. Je kunt ook na een tijdje kijken en praten, vragen of het kind nu graag het verhaal wil horen. Laat het kind bepalen wanneer je begint!
• Wil je een voorbeeld zien van vragen die je kunt stellen bij een boek? Ga dan naar de bladzijde Kinderboeken in andere talen. Bij elk boek staan daar vragen beschreven voor zowel voor, tijdens als na het lezen. Wie weet brengt je dat op ideeën!

Vragen tijdens het lezen

Vragen stellen tijdens het lezen dient om het kind te (blijven) betrekken bij het lezen en bij het boek. Als je merkt dat de aandacht verslapt is het een goede manier om het kind weer aan het luisteren te krijgen. Door zelf vragen te stellen aan het kind zet je het kind aan tot denken. Ook zet je het kind aan tot het gebruiken van de woorden, de begrippen en het thema/de thema’s van het boek. Doordat het kind op dat moment echt wat doet, nl. praat, denkt en voelt, leert het. Op dat moment maakt het nieuwe verbindingen aan in de hersenen. Wat het kind al weet, wordt aangevuld met nieuwe kennis. Zo leert het kind niet alleen de taal, maar ook over zichzelf en de wereld om hem/haar heen.

Ook zal het kind tijdens het lezen dingen uit het boek herkennen en ideeën of bepaalde gevoelens krijgen. Misschien heeft het kind zelf vragen. Geef het kind de ruimte om te praten over zijn/haar gedachten en gevoelens en geef de ruimte om vragen te stellen. Praat met het kind, geef antwoord op vragen of ga samen op zoek naar de antwoorden. Hoe actiever het kind meepraat, meedenkt en meevoelt, hoe meer  hoe meer het leert!

Tips

• Stop regelmatig met voorlezen (bijvoorbeeld aan het eind van elke bladzijde) en praat over wat je voorgelezen hebt. Stel vragen over het verhaal, over de plaatjes. Zie voor wat voor vragen je kan stellen hierboven. En help het kind woorden te vinden voor wat het wil zeggen. Zo leert het beter te praten!
• Als je kind ongedurig wordt, niet meer goed kan luisteren, probeer dan je kind meer te betrekken bij het voorlezen; stel nog eens een paar vragen, praat over het verhaal.
• Soms is de aandacht gewoon weg- en dat is heel normaal. Hoe jonger het kind, hoe korter het zijn aandacht ergens bij kan houden. Ook is het ene kind gewoon beter in luisteren en stil zitten dan het andere. Als je merkt dat de aandacht weg is, stop dan met voorlezen en pak het boek een andere keer weer op. Voorlezen moet leuk blijven, voor allebei!
• Pak je een verhaal later weer op, dan is het wel goed om even te herhalen, samen met je kind, wat je al gelezen had. Weet het kind nog waar het boek over ging? Aan de hand van de plaatjes kun je goed praten over wat er al was gebeurd.
• Soms wil een kind juist dat je doorleest en wil het niet praten over het verhaal. Ga dan gewoon lekker door met lezen. Het belangrijkste is dat het kind plezier heeft in het voorlezen. Dus laat het kind bepalen. Speel in op wat het kind wil- en dat laat het kind meestal zien door aandacht te hebben.
• Niet alle kinderen willen stil zitten als ze luisteren. Sommige kinderen lijken niet te luisteren en iets anders te doen. Stel dan een vraag om te kijken of het kind nog luistert. Je zal soms verrast worden!
• Wil je een voorbeeld zien van vragen die je kunt stellen bij een boek? Ga dan naar de bladzijde Kinderboeken in andere talen. Bij elk boek staan daar vragen beschreven voor zowel voor, tijdens als na het lezen. Wie weet brengt je dat op ideeën!

Na het voorlezen

Na het voorlezen zit een kind vaak nog helemaal in het verhaal. Een verhaal kan gevoelens oproepen, gedachtes, vragen of ideeën. Een goed moment om nog eens na te praten over die gevoelens, gedachtes en ideeën en om vragen te beantwoorden. Zo oefen je het praten en door het herhalen van woorden en begrippen, onthoudt het kind die woorden en begrippen beter. Zo breid je de taal en kennis van het kind uit.

Tips

• Vraag hoe het kind het boek vond. Spannend, grappig, verdrietig, …? Help het kind woorden te vinden!
• Wat vond het kind het spannendste/ grappigste/verdrietigste/.. stukje? Waarom?
• Wie zou het kind graag willen zijn in het verhaal?
• Wat had het kind anders gedaan in het verhaal?
• Hoe had het verhaal anders kunnen aflopen?
• Wat vond het kind niet leuk in het verhaal? Waarom?
• Als het kind geen aandacht meer heeft na het verhaal om over het verhaal te praten, laat het dan zo. Nogmaals: voorlezen moet een plezierig en fijn moment zijn, en blijven!
• Kinderen willen vaak opnieuw een boek lezen. Soms tot vervelens toe voor jou! Geef daar toch aan toe. Voor een kind kan de voorspelbaarheid heel fijn zijn. Sommige kinderen kunnen op een gegeven moment het hele verhaal zelfs uit hun hoofd opzeggen!
• Vraag of het kind nog een ander boek voorgelezen wil krijgen. Houd de interesse in boeken warm!
• Als jij enthousiast bent over een boek, kan je een kind vaak wel overtuigen het boek samen te lezen. Het is goed om het kind uit te dagen veel verschillende soorten boeken te lezen. Elk boek geeft weer een schat aan woorden om te leren en thema’s over te praten. Allemaal supergoed voor de taalontwikkeling!

Hoe kom je aan kinderboeken in andere talen?

Gratis boeken!

In veel plaatsen in Nederland is een bibliotheek. Lid worden van de bibliotheek is voor kinderen tot 18 jaar gratis. Steeds meer bibliotheken breiden hun collectie anderstalige kinderboeken steeds meer uit, dus neem eens een kijkje en wordt lid!

Webwinkels

Bukiboek.nl is een Nederlandse webwinkel gespecialiseerd in kinderboeken in vele talen.

Gewone winkels

Je vindt steeds meer anderstalige kinderboeken in kinderboekwinkels of “gewone” boekwinkels. Boekwinkels vind je in bijna iedere plaats in Nederland en ook zijn er in veel plaatsen speciale kinderboekwinkels.  Zoek je iets maar kun je het niet vinden: vraag dan of ze het voor je kunnen bestellen!

Kwalitatief goede kinderboeken

Tips voor goede kinderboeken vind je o.a. op deze website.  Ook kun je kijken naar welke boeken prijzen hebben gewonnen: dan weet je zeker dat je een goed kinderboek hebt. Kijk bijvoorbeeld naar de Ibby honour list van 2022:  https://www.ibby.org/awards-activities/awards/ibby-honour-list/ibby-honour-list-2022

Ibby is een organisatie die zich inzet voor goede kinderboeken over de hele wereld. Veel mensen kennen IBBY niet, en dat is jammer! Zeker in deze tijd van talloze vreselijke conflicten in de wereld waar veel kinderen betrokken bij zijn, is het doel van de stichting actueel en belangrijk, namelijk door kinderboeken zorgen voor begrip, tolerantie en verbinding tussen mensen. Met boeken als ramen en spiegels van de wereld.
Een blog over IBBY in het algemeen en de Boek en Groet dag van 3 november 2023 in het bijzonder vind je hier. 

Waarom voorlezen?

Taal is belangrijk!

Als kind leer je al snel je behoeftes uit te drukken met taal. Met taal kun je grappen maken en samen lachen, elkaar helpen, samen praten. Door taal kunnen we de ander leren kennen, en door taal leren we van alles over de wereld om ons heen. Door het leren van taal leren doen we kennis op. Die kennis is belangrijk om goed mee te kunnen doen in de kinderopvang, op school, en later om goed mee te kunnen doen in de maatschappij (denk aan werk, dingen regelen enz.)

Door voorlezen taal leren en verbeteren

Door voorgelezen te worden (of zelf te lezen) en te praten leer en verbeter je je taal. Er zijn steeds meer mensen die moeite hebben met lezen en daarom moeite hebben om mee te komen in onze (talige) maatschappij; ze begrijpen de brieven niet goed die ze krijgen van de bank, van de belastingdienst, van de huisarts en komen daardoor soms in de problemen. Taal, en de daarmee verbonden kennis, leren kinderen van de mensen om hun heen. Daarom is voorlezen (en zelf lezen), in welke taal dan ook, zo belangrijk. Van boeken leer je nieuwe woorden, nieuwe situaties. Je leert over de wereld. Je leert andere mensen beter te begrijpen.

Door taal beter meekomen op de kinderopvang en school

Door veel te praten met kinderen, over van alles en nog wat in de wereld, ze voor te lezen, ze te stimuleren zelf te lezen zorg je voor een “rijke” taalomgeving. Dit helpt kinderen beter mee te komen op de kinderopvang en op school, en later in hun werk. Ze kunnen beter meekomen, het verder schoppen en zich beter redden. Als je het beste voor een kind wil, is praten en lezen echt heel belangrijk voor succes op de kinderopvang, op school, werk en in de maatschappij in het algemeen. Door een rijke taalomgeving creëren we meer en betere kansen voor kinderen.