Het idee om een hele pagina op onze website www.kinderboekeninanderetalen.nl te maken rondom (kinderboeken in) streektalen, kreeg ik door een prachtig filmpje dat ik van mijn zus uit Australië gestuurd kreeg. Hierin leest de man van mijn zus hun kleinzoon in het Gronings voor. Ze schreef erbij: leuk voor je website!
Het plezier spat er van af: het plezier (van mijn zwager) om de taal van zijn jeugd te spreken, de herkenning, oh nostalgie! Maar tegelijkertijd lijkt hij ook een beetje lacherig, streektalen hebben immers ook een bepaald stigma. De kleinzoon, die meertalig (Engels en Nederlands) wordt opgevoed, is aanvankelijk een beetje verbaasd door de taal die hij hoort, maar lacht vervolgens hard mee, hoogstwaarschijnlijk vooral omdat zijn opa zo aanstekelijk lacht!
Ik besloot mij te verdiepen in streektalen in het algemeen en kinderboeken in streektalen in het bijzonder. Immers, streektalen zijn ook talen, en de voordelen van meertaligheid gelden net zo goed voor als je naast een standaardtaal, zoals bv. Nederlands, een streektaal spreekt. En wat een leuke onderneming bleek dat te zijn! Ik begrijp nu ook veel beter de ambivalente houding die ik (en zo te zien ook mijn zwager) tegenover de streektaal van mijn jeugd had en heb.
Ik ben opgegroeid in de provincie Groningen. Mijn ouders, de een uit Brabant afkomstig, de ander uit Utrecht, gaven mij de boodschap mee dat Gronings spreken niet ok was: als ik een woord of uitdrukking enigszins op zijn Gronings uitsprak, dan werd ik gecorrigeerd.
Na mijn studie verhuisde ik voor werk naar Amsterdam. Af en toe nam ik de trein terug naar het noorden om mijn ouders te bezoeken. Zo ongeveer na station Zwolle begon ik dan meer en meer een noordelijke tongval om me heen te horen. Het gaf me een warm gevoel: ik kwam thuis! En nu nog steeds: hoor ik iemand ergens Gronings praten, of een Gronings accent hebben, dan begin ik te glimlachen, denk ik terug aan mijn jeugd. Ongemerkt, en zeker door mijn ouders ongewild, is Gronings een stukje van mijn identiteit geworden.
Waarom mijn ouders die negatieve houding tegenover Gronings, en overigens ook streektalen in het algemeen hadden, begrijp ik nu ik me in de geschiedenis van streektalen heb verdiept. Ook begrijp ik nu hoe het komt dat het Nederlands van polygoonjournaals zo anders klinkt dan het Nederlands dat er nu op tv wordt gesproken. Ook zie ik nu, meer dan ooit, de rijkdom van streektalen. Ook al is er natuurlijk ook een keerzijde, namelijk als streektalen worden gebruikt om mensen buiten te sluiten. Daarom is een open houding ten aanzien van alle talen, zonder oordeel over welke (soort) taal meer of minder waard zou zijn, met oog voor de rijkdom van talen, belangrijk. Talen zijn immers nauw verbonden met de cultuur en geschiedenis van groepen mensen, en dat is reuze interessant. Ik begrijp dan ook goed dat de Europese Commissie zich hard maakt voor het behoud van streektalen in heel Europa.
Nieuwsgierig geworden? Lees dan verder op de pagina Kinderboeken in streektalen. Uiteraard vind je daar ook informatie waar je kinderboeken in diverse streektalen kunt vinden.